Οι νόμοι μας δεν είναι γραμμένοι για να διαβάζονται από τους πολίτες

Έπεσα πάνω στο Liberating America’s secret, for-pay laws, όπου ο Carl Malamud περιγράφει πώς υπάρχουν σημαντικά μέρη της Αμερικανικής νομοθεσίας που είναι διαθέσιμα μόνο επι πληρωμή και καλύπτονται από copyright, αποτρέποντας την αναδημοσίευση.

Και θυμήθηκα πριν από 4 περίπου χρόνια, που έγραφα ότι στην Ελλάδα δεν επιτρέπεται να γνωρίζουμε τους νόμους: τότε, η πρόσβαση στο σύνολο του αρχείου του Εθνικού Τυπογραφείου ήταν μόνο επί πληρωμή, αποτρέποντας την εύκολη πρόσβαση στα ΦΕΚ.

Σήμερα, αυτό έχει αλλάξει -μία αλλαγή μεγάλης σημασίας. Με την ψήφιση του “Διαύγεια”, το 2010, η πρόσβαση σε όλα τα ΦΕΚ είναι ελεύθερη μέσω Διαδικτύου σε κάθε πολίτη.

Όμως…

Αν και τα κείμενα των νόμων είναι διαθέσιμα, η ανάγνωσή τους συχνβά είναι αδύνατη. Ο λόγος είναι πως συχνά, αντί να δημοσιεύονται οι νόμοι, δημοσιεύονται οι τροποποιήσεις τους.

Δείτε για παράδειγμα ορισμένα μόνο αποσπάσματα από ένα τυχαίο νόμο που κατέβασα από το et.gr (4083/2012):

β. Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 40 του ν.3979/ 2011 (Α ́ 138) τροποποιούνται ως εξής: […]

γ. Η παράγραφος 4 του άρθρου 40 καταργείται.

5. Μετά το δεύτερο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 6 του ν.4024/2011 προστίθεται τρίτο εδάφιο ως εξής: […]

6. Το τρίτο εδάφιο της παρ. 8 του άρθρου 10 του ν.4024/2011 αντικαθίσταται ως εξής: […]

7. Μετά το προτελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 28 του ν.4024/2011 προστίθεται εδάφιο ως εξής: […]

8. Στην περίπτωση α ́ της παραγράφου 1 του άρθρου 33 του ν.4024/2011 προστίθενται υποπεριπτώσεις ζ ́, η ́ και θ ́ ως εξής: […]

16. Στο τέλος του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 3Β του ν.2362/1995 (Α ́ 247), όπως αντικα− ταστάθηκε με την παράγραφο 12α ́ του άρθρου 49 του ν.3943/2011 (Α ́ 66), προστίθεται φράση ως εξής: […]

17. Οι διατάξεις των παραγράφων 12 και 13 του άρθρου 17 του ν.2190/1994 (Α ́ 23) καταργούνται. […]

18. Η περίπτωση α ́ και το πρώτο εδάφιο της περίπτωσης β ́ της παρ. 3 του άρθρου 3 του ν.3074/2002 ( Α ́ 296), όπως ισχύουν, αντικαθίστανται ως εξής: […]

Στην περίπτωση β ́ της παρ. 7 του άρθρου 37 του ν.3986/2011 (Α ́ 152), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 34 του ν.4024/2011 (Α ́ 226) προστίθεται υποπερίπτωση στστ ́ ως εξής […]

Συγνώμη, αλλά αυτό δεν είναι νόμος. Αυτό είναι ίσως οι οδηγίες προς την γραμματέα σας, για να κάνει διορθώσεις. Είναι πιθανότατα και λυσάρι/βοήθημα για τους δικηγόρους που δεν θέλουν να διαβάσουν έναν νόμο που γνωρίζουν καλά από την αρχή, αλλά να δουν τις αλλαγές που έγιναν σε συγκεκριμένα σημεία.

Αλλά σε καμία περίπτωση, το κείμενο αυτό δεν είναι το κείμενο ενός νόμου που επιτρέπει στον πολίτη να λάβει γνώση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών του. Αντιθέτως, είναι ένας αχταρμάς που επιτρέπει (κάποιος μπορεί να πει, ακόμη και σκόπιμα), να υπάρχει μία αβεβαιότητα για το τί ορίζει ο νόμος και για να ΜΗΝ μπορεί ο μέσος πολίτης να κατανοήσει και να γνωρίζει τί νομοθετείται.