το Δόγμα της Αμοιβαίας Καταστροφής (Τσίπρα)

Ούτε λίγο, ούτε πολύ, ο κ. Τσίπρας σήμερα περιέγραψε το δόγμα πάνω στο οποίο θα βασίσει την πολιτική του για την διαπραγμάτευση του χρέους, της Δανειακής Σύμβασης και του Μνημονίου:

“Η σχέση ανάμεσα στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη ευρωζώνη θυμίζει ολοένα και περισσότερο τις ισορροπίες τρόμου κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Αναφερόμαστε βεβαίως στον οικονομικό φόβο και σαφέστατα η Ελλάδα δεν είναι η Σοβιετική Ένωση. Οι μηχανισμοί, όμως, είναι εντυπωσιακά όμοιοι. […] Το μάθημα που πήραμε από τον Ψυχρό Πόλεμο είναι πως τελικά η λογική συμπεριφορά αποδεικνύεται πως είναι η καλύτερη ασπίδα ενάντια στην καταστροφή. […]”

Υπάρχουν πολλά προβλήματα στο “Δόγμα Αμοιβαίας Καταστροφής Τσίπρα” -έτσι θα το ονομάζω, από το Δόγμα Αμοιβαίας Καταστροφής στο οποίο βασίστηκε ο Ψυχρός Πόλεμος στον οποίο αναφέρθηκε ο ίδιος.

Καταρχήν, είναι η πρώτη φορά που κάποιος από τους ενδιαφερόμενους διατυπώνει την θέση ότι η σχέση της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους Εταίρους της περιγράφεται με όρους πολέμου. Μέχρι σήμερα, μπορεί να υπήρχαν διαφωνίες αν η μία ή η άλλη πολιτική ήταν σωστή ή λάθος ή ποιοι ευνοούνται και ποιοι αδικούνται, αλλά τα κράτη της Ευρώπης που μας στηρίζουν δαπανώντας κάποια (πολλά κατά κάποιους, λίγα κατά άλλους) από τα χρήματά τους, θεωρούσαμε και θεωρούσαν ότι είμαστε εταίροι, σύμμαχοι. Ότι το πρόβλημά μας, είναι και δικό τους. Ότι πρέπει να τι λύσουμε μαζί.

Σήμερα, ο πιθανότατα μελλοντικός πρωθυπουργός της Ελλάδας ξεκαθάρισε ότι όλοι αυτοί είναι απέναντί μας, είναι εχθροί μας. Ή αυτοί θα κερδίσουν ή εμείς.

Ανεξάρτητα από το όποιο αποτέλεσμα μπορεί να έχει μία τέτοια τοποθέτηση στο οικονομικό πρόβλημα που προσπαθούμε να λύσουμε, νομίζω ότι η υιοθέτηση του δόγματος αυτού, είναι κάτι παραπάνω από επικίνδυνη: από την στιγμή που δύο ή περισσότερα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρχίσουν να βασίζουν τις σχέσεις τους σε ένα τέτοιο δόγμα, δεν μπορώ παρά να αισθάνομαι ότι το τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι μακρυά -είχαμε αρκετές δεκαετίες να ακούσουμε ένα κράτος της ΕΕ να περιγράφει τις σχέσεις του με κάποιο άλλο με τέτοιους όρους.

Το άλλο πρόβλημα που υπάρχει με κάθε δόγμα αμοιβαίας καταστροφής, είναι η αστάθεια. Σε αυτό βασίζονται: υπάρχει μία ισορροπία που είναι εξαιρετικά εύθραυστη και θεωρητικά τα εμπλεκόμενα μέρη φοβούνται να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση.

Το κακό με τις οριακές ισορροπίες, είναι ότι τα πάντα εξαρτώνται από μία μικρή διακύμανση. Στον Ψυχρό Πόλεμο φοβόμασταν ότι μπορεί να καταστραφεί ο πλανήτης ολόκληρος από την έπαρση ενός ηγέτη, από μία παρεξήγηση, από το λάθος ενός χειριστή οπλικών συστημάτων ή ενός πιλότου, ακόμη και από ένα τεχνικό σφάλμα -υπάρχουν πολλά παραδείγματα από την συγκεκριμένη περίοδο που δείχνουν πόσες φορές φτάσαμε στο παρά 5 και σωθήκαμε ως ανθρωπότητα από τύχη.

Στον οικονομικό ψυχρό πόλεμο που περιγράφει ο κ. Τσίπρας, δεν χρειάζεται να φοβόμαστε ότι κάποιος από τους ηγέτες θα πατήσει το “κόκκινο κουμπί”. Θα αρκεί ίσως ένα τεχνικό πρόβλημα σε μία τράπεζα που θα δημιουργήσει πανικό, ένα κακόβουλο δημοσίευμα ή ακόμη και μία φυσική καταστροφή που θα υποδείξει στις αγορές ότι η οριακή ισορροπία δεν υπάρχει -χωρίς βέβαια, να εμπιστεύομαι στο ελάχιστο και την τρέλα, την έπαρση ή την αλαζονεία κάποιου πολιτικού στην Ελλάδα ή αλλού.

Και τέλος, ο κ. Τσίπρας κάνει ένα μεγάλο λάθος. Στον Ψυχρό Πόλεμο δεν επικράτησε η λογική. Στην διάρκειά του επικράτησε ο φόβος. Και στο τέλος του επικράτησε η πλευρά που μπορούσε να παράγει περισσότερο πλούτο για τους πολίτες της.