Trust me, I’m lying: ένα ενοχλητικό βιβλίο για την δημοσιογραφία των social media.

Το βιβλίο “Trust Me, I'm Lying: Confessions of a Media Manipulator” του Ryan Holiday ήταν για εμένα ένα ενοχλητικό ανάγνωσμα.

Ο Holiday περιγράφει τον κόσμο των “ενημερωτικών” (έτσι δεν τα αποκαλούμε;) blogs και social media με τα πιο μελανά χρώματα, θεωρώντας ότι είναι ο,τι χειρότερο έχει συμβεί στον χώρο της ενημέρωσης.

Μιλάει για τον ανελέητο ανταγωνισμό εντυπωσιασμού στον οποίο θυσιάζονται η ουσία, η ενημέρωση, αλλά πολλές φορές και η αξιοπρέπεια προσώπων ή καταστρέφονται εταιρείες. Θεωρεί πως το λεγόμενο incremental ή beta journalism καταστρέφει κάθε ελπίδα να ενημερωθούμε αντικειμενικά. Κατηγορεί τους bloggers ότι κρύβονται πίσω από την θεωρία ότι ο αναγνώστης μπορεί να ψάξει και να βρει όλες τις πλευρές του θέματος και να κρίνει από μόνος του που βρίσκεται η αλήθεια, καταπατώντας τους κανόνες της δημοσιογραφίας. Και πολλά άλλα.

Και κυρίως, πως η σημερινή κατάσταση έχει δημιουργήσει ένα πλαίσιο στο οποίο η ενημέρωση είναι εντυπωσιακά εύκολο να χειραγωγηθεί -για την ακρίβεια, λέει πως τα ίδια τα μέσα αποζητούν την χειραγώγηση...

Διάβασα το βιβλίο έχοντας την διαρκή αίσθηση θυμού, θεωρώντας πως και ο συγγραφέας με την σειρά του θυσιάζει την αντικειμενικότητα -εσκεμμένα ή όχι, δεν το γνωρίζω. Σε κάθε τι που αναφέρει, ήθελα να φωνάξω το αντεπιχείρημα που απουσίαζε.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα επιχειρήματά του δεν έχουν βαρύτητα και ότι τα συμπεράσματά του δεν στέκουν για μία συγκεκριμένη κατηγορία blogs, που έχουν συνήθως και την μεγαλύτερη απήχηση. Μπορώ δυστυχώς να το επιβεβαιώσω και από την προσωπική μου εμπειρία -και στην Ελλάδα ίσως τα πράγματα να είναι ακόμη χειρότερα, αφού και η “παραδοσιακή” δημοσιογραφία έχει ξεχάσει εδώ και χρόνια της αρχές της, αλλά και διότι το παιχνίδι δεν παίζεται μόνο με όρους οικονομικού κέρδους από τα pageviews, αλλά και σε άλλα επίπεδα αφανών συχνά συμφερόντων.

Άκρως ενοχλητικό ανάγνωσμα λοιπόν για κάποιον που έχει επανειλημμένα υπερασπιστεί την αξία των blogs, αλλά ταυτόχρονα μία ευκαιρία να ξαναδούμε χωρίς παρωπίδες το δημιούργημά μας -που ναι, είναι “τέρας” από πολλές πλευρές- και να αναζητήσουμε τί χρειάζεται (και τί μπορούμε!) να διορθώσουμε.

Σας προτείνω να το διαβάσετε.

Αν όχι, κρατήστε τουλάχιστον πως σχεδόν όλα όσα διαβάζετε σε δημοφιλή blogs (και παραδοσιακά ΜΜΕ στην περίπτωση της Ελλάδας), από το μικρό καλλιτεχνικό κουτσομπολιό ώς την πολιτική ή οικονομική ανάλυση, είναι προϊόντα χειραγώγησης ή σκοπιμότητας -“καλοί” και “κακοί” σκοποί, μικρά και μεγάλα συμφέροντα επιδίδονται σε ένα παιχνίδι διαμόρφωσης της πραγματικότητας, αφήνοντας την αναζήτηση της αλήθειας σε κάποιον άλλο, που σπάνια υπάρχει.

Και την χειραγώγηση αυτή την διακρίνουμε τόσο πιο δύσκολα όσο πιο κοντά είναι αυτό που διαβάζουμε σε αυτά που πιστεύουμε -αυτό δεν το λέει ο Holiday, είναι η προσωπική μου εμπειρία.