σκέψεις γύρω από την κρίση στην Κύπρο

Για το “κούρεμα” στην Κύπρο λοιπόν (που δεν είναι “κούρεμα”, αλλά για να συνενοούμαστε)...

Να κρίνω τα μέτρα από “τεχνική” άποψη, δεν έχω την δυνατότητα -να εκτιμήσω δηλαδή τί σημαίνει ή μία ή η άλλη επιλογή για την οικονομία της Κύπρου, για τις γεωπολιτικές ισορροπίες κ.λ.

Όμως, μέσα από τις πολυάριθμες συζητήσεις που γίνονται για το θέμα, προσπάθησα και εγώ να διαμορφώσω μία άποψη. Όχι τόσο αν ήταν καλή/κακή η λύση που δόθηκε, όσο σκέψεις για την όλη ιστορία.

1. Όταν όλα διαλύονται, είτε είναι ένα κράτος που πάει για χρεοκοπία, είτε μία μεγάλη τράπεζα, το να περιμένουμε ότι η περιουσία μας ή οι καταθέσεις μας δεν θα πειραχτούν, είναι παράλογο. Είτε είσαι αριστερός, δεξιός, φιλελεύθερος ή κρατιστής, το ξέρεις. Αν δεν το ξέρεις, βγες λίγο από την γυάλα σου.

2. Σε μία μεγάλη κρίση, κάποιος πρέπει να πληρώσει. Με χρήματα. Το πως κατανέμεις το κόστος αυτό σε τομείς της οικονομίας, εσωτερικό και εξωτερικό κ.λ. είναι μία πολιτική απόφαση βέβαια. Συνήθως, συμφωνούμε ότι αυτοί που έχουν περισσότερα, πρέπει να πληρώσουν περισσότερα και γενικά ψάχνουμε τρόπους να κατανεμηθεί αυτό το κόστος έτσι ώστε να μην υπάρχουν και άλλες επιπτώσεις. Μπορεί να υπάρχουν περιορισμοί τεχνικοί, νομικοί και άλλοι, αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν (νομίζω) ότι κάτι τέτοιο πρέπει να γίνεται.

3. Αν υπάρχει κάποια ανάλυση που να εξηγεί ότι το συγκεκριμένο “κούρεμα” τελικά θα ζημιώσει πιο πολύ αυτόν που δεν έχει καταθέσεις ή που είχε στην τράπεζα ίσα-ίσα τον τελευταίο μήνα του μισθού του ή της σύνταξής του, από περικοπές σε μισθούς-συντάξεις ή φόρους σε ακίνητα, θα το δεχθώ -τα πράγματα είναι συνήθως πιο πολύπλοκα από ότι φαίνονται και δεν είναι απίθανο. Ως τότε όμως, η λύση να μην επιβαρυνθεί καθόλου ο φτωχός που δεν έχει καταθέσεις, λίγο αυτός που έχει μερικές δεκάδες χιλιάδες καταθέσεων και περισσότερο αυτός που έχει εκατοντάδες χιλιάδες ή εκατομμύρια, μου ακούγεται πιο δίκαιος (δεν αναφέρομαι μόνο στο κλιμακούμενο ποσοστό, αλλά και στο ότι είναι ποσοστιαία η επιβάρυνση).

4. Σε συνέχεια του προηγούμενου, καταλαβαίνω επίσης γιατί ένα κράτος που βασίζεται τόσο πολύ στον τραπεζικό τομέα όσο η Κύπρος, θα ήταν διατεθειμένο (οι ίδιοι οι πολίτες του δηλαδή), να πληρώσει τα σπασμένα του. Π.χ. να αυξήσουν φόρους ή να μειώσουν μισθούς δημόσιου τομέα ή να πάρουν από τα ταμεία τους κ.λ. ώστε να χρηματοδοτήσουν τις τράπεζες. Ίσως και να έπρεπε να το κάνουν (δεν ξέρω βέβαια αν “βγαίνουν” τα νούμερα, με δεδομένο το μέγεθος του τραπεζικού τομέα σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας).

5. Δεν μπορώ να αντισταθώ να σχολιάσω και το γεγονός ότι το Κυπριακό πρόβλημα προέκυψε σε σημαντικό βαθμό και από το “κούρεμα” των ελληνικών ομολόγων. Καλά κάναμε αφού μπορέσαμε, αλλά είναι χρήσιμο να δούμε τί σημαίνει το “δεν πληρώνω” και για τους άλλους, αυτούς που την πληρώνουν. Αυτή την φορά, στο πρόσωπο των Κύπριων, που είναι και πιο κοντά μας και μπορούμε πιο εύκολα να ταυτιστούμε μαζί τους, βλέπουμε το πρόσωπο του “απρόσωπου” δανειστή μας. Οι τράπεζες της Κύπρου είναι μερικοί από αυτούς τους δανειστές που φεσώσαμε, όταν συνειδητοποιήσαμε ότι έχουμε δανειστεί τόσα πολλά που αποκλείεται να τα επιστρέψουμε.

6. Η προσωπική μου άποψη είναι πως ο χειρισμός της κυπριακής ηγεσίας αύξησε τελικά την συνολική ζημιά. Νομίζω δηλαδή ότι αν είχε γίνει αποδεκτή η αρχική πρόταση, πριν από μία εβδομάδα, η κυπριακή οικονομία θα ήταν σε πολύ καλύτερη θέση από ότι είναι σήμερα.