εκδήλωση στον Ιανό για τα πνευματικά δικαιώματα
Παρακολούθησα το πρωί την εκδήλωση που έγινε στον Ιανό, με θέμα "ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ".
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Ο IANOS και ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ διοργανώνει συζήτηση με θέμα το βιβλίο και τα πνευματικά δικαιώματα.Διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι αυτοί (συγγραφείς και οι οργανισμοί που τους εκπροσωπούν σε αυτή την περίπτωση) έχουν μία πολύ μικρή ως μηδενική επαφή με την κουλτούρα και την δημιουργία που αναπτύσσεται χάρη στην νέα τεχνολογία και διαδίδεται μέσω Internet.Συμμετέχουν ο Γενικός Γραμματέας της Εταιρείας Συγγραφέων ΓΙΩΡΓΟΣ ΞΕΝΑΡΙΟΣ, ο Νομικός Σύμβουλος της ΠΟΕΒ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ και ο Νομικός Σύμβουλος του ΟΣΔΕΛ ΖΑΝΝΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΡΕΑΣ.
Το πρόβλημα όπως το βλέπουν είναι απλό: τα έσοδα από την δημιουργία τους δεν είναι ικανοποιητικά και θεωρούν ότι σε ένα βαθμό για αυτό φταίει η σύγχρονη τεχνολογία (ερώτημα: δηλ. μέχρι πριν από 20 χρόνια οι συγγραφείς έβγαζαν πολλά λεφτά;). Τα συζητάνε μεταξύ τους και προσπαθούν να αντιμετωπίσουν αυτό που θεωρούν ότι είναι απένατί τους και τους κλέβει έσοδα στα οποία θα είχαν δικαίωμα. Άκουσα μέχρι και το ότι τα Creative Commons είναι κακό πράγμα γιατί εξοικειώνουν τον κόσμο με την ιδέα ότι μπορεί να χρησιμοποιεί content χωρίς να πληρώνει.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν έχουν αντιληφθεί την επανάσταση που συντελείται. Δεν έχουν καταλάβει ότι η εποχή που είχαμε λίγους δημιουργούς και πολλούς καταναλωτές έχει περάσει.
Είπα για παράδειγμα ότι το 4% επί των μέσω αναπαραγωγής είναι ένας φόρος που επιβάλουν οι σημερινοί δημιουργοί στους αυριανούς: ο μελλοντικός συγγραφέας, ο φωτογράφος κ.λ. πληρώνουν στους ήδη επαγγελματίες δημιουργούς όταν αγοράζουν τα μέσα που χρειάζονται για να δημιουργήσουν -σκληρούς δίσκους, ψηφιακές φωτογραφικές, κενά CD ή DVD.
Αδύνατο να το καταλάβουν. Ο λόγος είναι ότι στο μυαλό τους οι "μελλοντικοί δημιουργοί" είναι λίγοι. Σύντομα όμως θα είναι όλοι -όλοι όσοι έχουν αγοράσει μία ψηφιακή φωτογραφική, όλοι όσοι έχουν ένα υπολογιστή, όλοι όσοι έχουν μία βιντεοκάμερα.
Υπήρχαν και άλλα αντίστοιχα παραδείγματα. Οι συγγραφείς (στην συγκεκριμένη περίπτωση) προσπαθούν να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους και τα έσοδά τους. Αλλά δεν υποψιάζονται καν ότι μερικοί από τους τρόπους που επιλέγουν μπορεί να στραγγαλίζουν ή να περιορίζουν την δημιουργία και την διακίνηση ιδεών, γιατί αυτά, με την μορφή που τα εννοούμε εμείς (π.χ. οι περισσότεροι αναγνώστες αυτού του blog) συμβαίνουν σε ένα κόσμο πολύ μακρυά τους.
Εντύπωση μου έκανε και η αναφορά στα "ορφανά έργα" -έργα τα οποία καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε ισχύ, αλλά δεν είναι γνωστό ποιος είναι ο δικαιούχος. Για αυτά, η προσέγγιση ήταν ότι ο ΟΣΔΕΛ θα πρέπει (ή το κάνει ήδη;) να εισπράττει τα χρήματα που τους αντιστοιχούν, να ψάχνει για τους δικαιούχους και αν δεν τους βρει, να τα κατανείμει στους υπόλοιπους. Δηλαδή για έργα τα οποία οι δημιουργοί ΔΕΝ ενδιαφέρονται να ασκήσουν το δικαίωμά τους, αντί να προσπαθούμε να απελευθερωθούν και να μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ο καθένας (π.χ. εγώ στο blog μου, ένας γάλλος θαυμαστής τους που θέλει να τα μεταφράσει στα γαλλικά και να τα δημοσιοποιήσει στο internet κ.λ.), προσπαθούν να τα "κλείσουν" -κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί και ανήθικο, αν η πρόθεση του δημιουργού τους ήταν διαφορετική...
Πέρα από τις αντιπαραθέσεις μας με τους οργανισμούς, τις κυβερνήσεις κ.λ. πρέπει να ενημερώσουμε και αυτό τον κόσμο για την επανάσταση που συντελείται. Γιατί (ελπίζω) εκτός από επαγγελματίες είναι δημιουργοί.
Αν είσαστε ανάμεσα στους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση και ήρθατε εδώ για να δείτε τι γράφω σχετικά, έχει ενδιαφέρον να διαβάσετε τα posts στην κατηγορία digital rights.