flash back, 2000: Consumer Information Appliances και Linux

Ψάχνοντας τα αρχεία μου, έπεσα σε ένα άρθρο που είχα γράψει τον Αύγουστο του 2000, για το περιοδικό DiLiMa, -δεν νομίζω ότι πρόλαβε να δημοσιευθεί. (ιστορία για μία άλλη φορά... Αν έχει κάποιος τα λίγα του τεύχη, ας μου στείλει ένα email...)

Μου αρέσει γιατί μου θυμίζει πόσο δρόμο διανύσαμε τα τελευταία 10 χρόνια. Βρισκόμαστε στην εποχή που η Micorsoft είναι παντοδύναμη, το μόνο που συναντάς γύρω σου είναι windows PCs, οι εταιρείες εμπορίου μόλις έχουν ανακαλύψει το internet... Τα PDAs είναι το εξωτικό φρούτο των "γιάπηδων" ή των geeks. Είναι η εποχή του napster, το πρώτο ipod θέλει ακόμη ένα χρόνο για να εμφανιστεί. Η σύνδεση με το internet είναι dial up και για σχετικά λίγους -για ακόμη πολύ λιγότερους τυχερούς, είναι μέσω leased line....

Η microsoft έχοντας κατακτήσει το γραφείο και το desktop, ετοιμάζεται για το "home entertainment center". Και υπάρχουν και μερικοί, κάτι σαν το Γαλατικό χωριό, που υποστηρίζουν ότι το μέλλον είναι στο Unix και το Linux.

Fast forward 10 χρόνια: κάτω από την τηλεόρασή μου έχω ένα appleTV (BSD Unix) και ένα emtec s800h (Linux), το κινητό μου έχει android (Linux) και της Ελίνας iOS4 (unix based). Το ίδια ισχύουν για το iPad ή και για το Kindle...

Σας αφήνω να δείτε ή να θυμηθείτε πώς ήταν τα πράγματα πριν από ακριβώς 10 χρόνια και που ονειρευόμαστε ότι μπορούμε να πάμε. Είμαι σίγουρος ότι σε πολλά σημεία θα χαμογελάσετε :-) Το αντιγράφω όπως το βρήκα, αν και σε μερικά σημεία δεν μου βγάζει νόημα.

Consumer Information Appliances και Linux Όσοι από εσάς διαβάζουν προσεκτικά τον διεθνή αλλά και τον ελληνικό τύπο, θα έχουν ίσως παρατηρήσει ότι τον τελευταίο καιρό γίνονται όλο και συχνότερες αναφορές στην "μετά-το-PC εποχή" και σε μία κατηγορία συσκευών που ονομάζονται consumer information appliances. Τα δύο αυτά θέματα είναι αλληλένδετα, μιας και οι θιασωτές των "καταναλωτικών συσκευών πληροφορίας" (περιλαμβανομένου και του γράφοντος) θεωρούν ότι αυτές θα είναι η αιτία για την κυριαρχία του PC. Τί είναι όμως αυτές οι "συσκευές"; Με τον όρο consumer information appliances αναφερόμαστε συνήθως σε υπολογιστές που είναι "κομένοι και ραμένοι" για να κάνουν μερικές (ή και μόνο μία) συγκεκριμένες λειτουργίες, με πολύ απλό τρόπο. Σε αντίθεση με το PC, που είναι μία συσκευή γενικής χρήσης, μία τέτοια συσκευή είναι πολύ απλούστερη και στον σχεδιασμό της, αλλά και στην χρήση της. Το αποτέλεσμα είναι πρώτον το μειωμένο κόστος και δεύτερον η διεύρυνση της αγοράς. Για να δώσουμε μερικά παραδείγματα, τέτοιες συσκευές μπορούν να θεωρηθούν τα PDAs όπως το PalmPilot. Τα PDAs, μπορεί να μην έχουν τις δυνατότητες που θα είχε ένα PC (και πράγματικά υπολοίπονται σημαντικά), αλλά το γεγονός ότι δεν χρειάζονται σκληρούς δίσκους, "δυνατές" κάρτες γραφικών, εξελιγμένες δυνατότητες ήχου, κ.λ., τους επιτρέπουν να χρησιμοποιούν φθηνότερο hardware, να είναι ελαφριές και μικρές, να έχουν πολύ μικρή κατανάλωση ρεύματος. Ακόμη, το interface τους είναι σχεδιασμένο για ένα συγκεκριμένο σκοπό και κατά συνέπεια, είναι πολύ πιο εύκολο να μάθει κανείς να χρησιμοποιεί ένα PDA αντί ένα PC. Σε αυτή την κατηγορία λοιπόν ανοίκουν τα set-top boxes που συνδέονται στην τηλεόραση και μας επιτρέπουν να βλέπουμε internet, οι "thin-clients" τύπου i-opener (βλ. Τεύχος 0), οι συσκευές αναπαραγωγής μουσικής MP3, αλλά και τα κινητά τηλέφωνα με εξελιγμένες δυνατότητες, όπως WAP. Σε αυτή την κατηγορία όμως μπορούμε να κατατάξουμε και συσκεύες όπως έτοιμα "κουτιά" firewall, web servers, file servers, που είναι για μία μικρή επιχείρηση το αντίστοιχο ενός τηλεφωνικού κέντρου: συσκευές ρυθμισμένες από τον κατασκευαστή για να κάνουν μία συγκεκριμένη λειτουργία καλά και χωρίς την ανάγκη συνεχούς υποστήριξης. Αλλαγή αντιμετώπισης. Οι συσκευές αυτές τεχνολογικά δεν διαφέρουν σημαντικά από τα γνωστά μας PC. Έχουν επεξεργαστές, μνήμη, λειτουργικό σύστημα, μονάδες εισαγωγής και εξαγωγής στοιχείων. Ίσως βέβαια, κατά περίπτωση να έχουν αποθηκευμένο το μεγαλύτερο μέρος του λογισμικού τους σε ROM ή non-volatile RAM, να μην έχουν δίσκους ή ακόμη και οθόνες, αλλά κατά τα άλλα είναι "κοινοί" υπολογιστές. Όσο για τις υπηρεσίες που παρέχουν, εκεί και αν οι ομοιότητες είναι εντυπωσιακές: web-browsing, αναπαραγωγή MP3, ηλεκτρονικά σημειωματάρια, ημερολόγια... Η μεγάλη αλλαγή που πιστεύεται ότι θα φέρουν οι καταναλωτικές συσκευές πληροφοριών είναι όμως στον τρόπο που παρέχονται αυτές οι υπηρεσίες. Είναι μία κοινωνική αλλαγή με την έννοια ότι η διάδοση αυτών των συσκευών θα οδηγήσει όλους μας στο να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε αυτές ακριβώς τις υπηρεσίες. Σκευθείτε για παράδειγμα, ότι δεν στέλνετε e-mails σε ανθρώπους που είναι διακοπές γιατί θα τα διαβάσουν μετά από αρκετό καιρό - κάτι τέτοιο βέβαια δεν θα ίσχυε αν μπορούσαν να τα διαβάζουν από ένα PDA ή το κινητό τους. Αλλά και εσείς, στέλνετε e-mails από το σπίτι ή το γραφείο, άντε και από κάποιο internet cafe - σκευθείτε πόσο θα άλλαζε ο τρόπος που αντιμετωπίζετε την συγκεκριμένη υπηρεσία αν μπορούσατε να στέλνετε τα e-mails σας όσο είσαστε μποτιλιαρισμένοι μέσα σε ένα ταξί, ή καθώς πίνετε τον καφέ σας σε μία καφετέρια. Σκεφθείτε ακόμη ότι ενώ μπορεί να σας θεωρήσουν σπασίκλα ή "κολημένο", αν ζητήσετε να πάτε για καφέ κάπου που υπάρχουν υπολογιστές ώστε να στείλετε e-mails, ελάχιστοι θα σκεφθούν κάτι τέτοιο αν στείλετε ένα μήνυμα από το κινητό σας... Σκευθείτε ακόμη, ότι το web browsing συνεπάγεται συνήθως την προσωρινή απομόνωση, αφού πρέπει να πάτε στον χώρο που βρίσκεται ο υπολογιστής, το δωμάτιό σας ή το γραφείο σας. Έτσι, αν θέλετε να ρίξετε μία ματιά στα νέα των Tinancial Times, του Slashdot, ή να δείτε αν υπάρχει κάτι καλό στην ΕΕΕΑ, θα πρέπει να φύγετε από το σαλόνι που είναι η υπόλοιπη παρέα/οικογένεια. Αντίθετα, η ίδια διαδικασία θα μπορούσε να έχει εντελώς διαφορετική "κοινωνική" χροιά αν την κάνατε στην τηλεόραση του σαλονιού - και φαντάζομαι ότι θα μπορούσε να την κάνει ευκολότερα και ο πατέρας ή η μητέρα σας! Είναι λοιπόν πολύ πιθανό, σε μερικά χρόνια να μην έχουμε καθόλου PCs στο σπίτι μας, αλλά αντίθετα, μία πλειάδα συσκευών που η κάθε μία θα προσφέρει μία από τις υπηρεσίες του PC. Μπορεί να χαζεύουμε Internet στην τηλεόραση, να κατεβάζουμε MP3 ή mpeg στην αντίστοιχη συσκευή που θα είναι συνδεδεμένη και με το στερεοφωνικό, να διαβάζουμε τα e-mails μας από το PDA μας, να μεταφέρουμε τις φωτογραφίες από την φωτογραφική μας μηχανή στο DVD recorder και να τις γράφουμε σε CD... Ο ρόλος του Linux. Μπορεί όλα τα παραπάνω να μοιάζουν ενδιαφέροντα και πιθανά, αλλά σίγουρα πολλοί θα αναλογιστείτε τί σχέση έχουν με το Linux. Κατά την γνώμη μου (και όχι μόνο!) η σχέση είναι προφανής: το Linux είναι το ιδανικό λειτουργικό σύστημα για όλες αυτές τις συσκευές! Ας δούμε μερικούς από τους λόγους: Καταρχήν, το Linux μπορεί να τρέξει σε πολύ διαφορετικές πλατφόρμες hardware. Τα διάφορα ports που υπάρχουν αυτή την στιγμή δίνουν απαράμιλη ευελιξία σε ένα κατασκευαστή να επιλέξει το hardware ανάλογα με τις απαιτήσεις του. Ακόμη, το γεγονός ότι υπάρχει διάχυτη η τεχνογνωσία του τρόπου με τον οποίο μπορεί να μεταφερθεί σε μία νέα αρχιτεκτονική, κάνει ακόμη πιο εύκολο κάθε νέο port. Ακόμη, το Linux είναι πλέον ένα δοκιμασμένο λειτουργικό σύστημα, θεωρείται εξαιρετικά σταθερό και υπάρχουν πολλοί προγραμματιστές με εμπειρία σε αυτό. Ο κατασκευαστής ενός consumer information appliance θα βρεί πολύ πιο εύκολα προγραμματιστές για Linux από ότι για PalmOS για παράδειγμα. Κατά κανόνα, ο κατασκευαστής "κόβει" δυνατότητες από το λογισμικό ώστε να μειώσει το κόστος του απαιτούμενου hardware. Στην περίπτωση που θα επιλέξει όμως το Linux, είναι πολύ εύκολο αν το hardware φθηνήνει ή η αγορά το απαιτεί να προσθέσει στο μέλλον νέες δυνατότητες - ο κώδικας υπάρχει! Αν για παράδειγμα υπάρξει ανάγκη το DVD player να "μιλάει" Ethernet και TCP/IP ή να έχει ένα web-based interface για ρύθμιση από PDAs, το μόνο που έχει να κάνει ο κατασκευαστής είναι να προσθέσει το απαραίτητο hardware - ο πυρίνας είναι έτοιμος, οι εφαρμογές υπάρχουν! Τέλος, το σημαντικότερο ίσως είναι το θέμα του κόστους. Σε ένα PC που το κόστος του είναι 300.000 δρχ. το κόστος μερικών δεκάδων χιλιάδων για την αγορά λογισμικού (λειτουργικό και εφαρμογές) ίσως είναι ανεκτό. οταν μιλάμε όμως για συσκευές που η αξία τους δεν ξεπερνάει τις 60.000-100.000 ή και ακόμη φθηνότερες, κάτι τέτοιο θα ήταν απαγορευτικό! Το γεγονός ότο το Linux δεν κοστίζει τίτοτα καθώς και χιλιάδες από τις εφαρμογές που το συνοδεύουν, είναι ένα από τα "ισχυρότερα" χαρτιά του.